El sistema legal de protección del patrimonio histórico urbano y minero en Brasil
DOI:
https://doi.org/10.17345/rcda1971Paraules clau:
patrimonio histórico, patrimonio cultural, patrimonio urbano, patrimonio minero, Derecho brasileñoResum
Este artículo tiene como objetivo presentar una descripción, desde un punto de vista histórico y legal, de la protección jurídica del patrimonio histórico-cultural urbano y minero en el Derecho brasileño. Tras explicar la evolución histórica de dicha protección en Brasil, el estudio presenta las cuestiones conceptuales relativas a la tutela del patrimonio cultural, para después explicar el instituto urbanístico del “tombamento” en el sistema jurídico brasileño. Finalmente, el texto indica la insipiencia de la protección del patrimonio minero en Brasil y los pasos ya adoptados en la realidad nacional para implementarla.Descàrregues
Referències
ALVES, Alexandre Ferreira de Assumpção. O tombamento como instrumento de proteção ambiental. Revista Brasileira de Estudos Políticos, Belo Horizonte, v. 98, n. 02, jul./dez. 2008.
AMARAL, Aracy, O modernismo brasileiro e o contexto cultural dos anos 20. Revista USP. São Paulo, n. 94, p. 9-18, jun./ago. 2012.
ARAÚJO, Edmir Neto de. Curso de Direito Administrativo. 6. ed., São Paulo: Saraiva, 2014.
BABELON, Jean-Pierre; CHASTEL, André. La notion de patrimoine. Revue de l’Art. Paris, n. 49, 1980.
BALLART, Josep. El patrimônio histórico y arqueológico: valor y uso. Barcelona: Ariel, 1997.
BO, João Batista Lanari. Proteção do patrimônio na UNESCO: ações e significados. Brasília: UNESCO, 2003.
CAMARGO, Haroldo Leitão. Patrimônio Histórico e Cultural. São Paulo: Aleph, 2002.
CARDOSO, Jéssica, Fernanda Cherer. A definição de tipologias documentais para o acervo da mineração. Trabalho de Conclusão de Curso [Graduação em Biblioteconomia e Comunicação] Universidade Federal do Rio Grande do Sul. 2014, 87 f.
CARVALHO, Raquel Melo Urbano de. Curso de Direito Administrativo. 2 ed., Salvador: Juspodium, 2009.
CHARTIER, Roger. A história cultural: entre práticas e representações. Tradução de Maria Manuela Galhardo. Lisboa: Difel, 1990.
FERNANDES, Edésio; ALFONSIN, Betânia (Coords.). Revisitando o instituto do tombamento. Belo Horizonte: Fórum, 2009.
FERRARI, Regina Maria Macedo Nery. Direito Municipal. 2. ed., São Paulo: RT, 2005.
FONSECA, Maria Cecília Londres. O patrimônio em processo: trajetória da política federal de preservação no Brasil. Rio de Janeiro: Editora da UFRJ, 1997.
FREITAS, Vanessa Regina. Inventário de Ouro Preto e Mariana: instrumento de proteção. In: CASTRIOTA, Leonardo Barci; SOUZA, Luiz Antônio Cruz (Coords.). Anais do 1 Fórum Brasileiro do Patrimônio Cultural. Belo Horizonte, 2004.
FUNARI, Pedro Paulo; PELEGRINI, Sandra C. A. Patrimônio Histórico e Cultural. 2. ed., Rio de Janeiro: Jorge Zahar, 2009.
GOLASZ, Luiz Henrique Sutelo. Arroio dos ratos, a mineração e o museu do carvão: a história e sua representatividade através da materialidade. Trabalho de Conclusão de Curso. Graduação em História. Universidade Federal do Rio Grande do Sul. 2013, 81 f.
IPHAN – Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional. Revistas e Boletins. Disponível em: <http://docvirt.com/docreader.net/DocReader.aspx?bib=G:Trbs_NRevIPHANRevIPHAN.docpro> Acesso em 09 jan. 2018.
LEITE, Letícia Rosa de Almeida. Patrimônio histórico no México (1914-1939): como surgem as leis e se selecionam memórias. XXVIII Simpósio Nacional de História. Florianópolis, 2015.
LORCA, Noemi. Identidad y patrimônio cultural. In: CASTRIOTA, Leonardo Barci; SOUZA, Luiz Antônio Cruz (Coords.). Anais do 1 Fórum Brasileiro do Patrimônio Cultural. Belo Horizonte, 2004.
MARTINEZ, L. F. Mazadiego; RIART, O. Puche. La conservación del patrimônio minero metalurgico europeo: inventario, actuaciones de conservación, archivos y museos. Disponível em: <http://oa.upm.es/9893/1/igme_109-1.pdf.> Acesso em 09 jan. 2018.
MMM Gerdau – Museu de Minas e do Metal. Disponível em: <http://www.mmgerdau.org.br/>. Acesso em 09 jan. 2018.
Museu de Artes e Ofícios. Disponível em: <http://www.mao.org.br/conheca/historia-da-colecao/>. Acesso em 09 jan. 2018.
NASCIMENTO, Marcos Antonio Leite do; ROCHA, Antonio José Dourado; NOLASCO, Marjorie Cseko; Patrimônio geológico e mineiro no nordeste do Brasil. Boletim Paranaense de Geociências. v. 70, 2013, p. 104 a 113.
NOHARA, Irene Patrícia. Direito Administrativo. 7. ed., São Paulo: Atlas, 2017.
NUNES, Flávio Humberto Cabral; ARAÚJO, Arnaldo de Albuquerque. Digitalização e gerenciamento do acervo sobre conservação e restauração de bens culturais móveis do CECOR. In: CASTRIOTA, Leonardo Barci; SOUZA, Luiz Antônio Cruz (Coords.). Anais do 1 Fórum Brasileiro do Patrimônio Cultural. Belo Horizonte, 2004.
PELEGRINI, Sandra C. Patrimônio cultural: consciência e preservação. São Paulo: Brasiliense, 2009.
PIETRO, Maria Sylvia Zanella di. Direito Administrativo. 29. ed., São Paulo: Atlas, 2016.
REIS, Antônio Tarcísio; SOUZA, Gabriel Nobre. O projeto do “Le Grande Louvre”: uma análise estética e de usos. Arquiteturarevista. v. 12, n. 2, p. 140-153.
RODRIGUES, Francisco Luciano Lima. Patrimônio cultural: a propriedade dos bens culturais no Estado Democrático de Direito. Fortaleza: Universidade de Fortaleza, 2008.
ROSA, Carolina Lucena. O patrimônio industrial: a construção de uma nova tipologia de patrimônio. Anais do XXVI Simpósio Nacional de História – ANPUH. São Paulo, jul. 2011. Disponível em: <http://www.snh2011.anpuh.org/resources/anais/14/1308189074_ARQUIVO_artigoANPUHCarolinaRosa.pdf. Acesso em 08 jan. 2018.
SÁNCHEZ, Luis Enrique. Patrimônio mineiro do Vale do Ribeira. Jornada Iberoamericana sobre al património geológico-minero. Santa Cruz de La Sierra, Bolívia, 2002. Disponível em: <http://w3.cetem.gov.br/cytedxiii/Downloads/Coloq_pat_geo_min_Bolivia/Patrimonio%20en%20Casos%20Especificos/Luis%20Enrique%20S%C3%A1nchez_PonenciayFotos/LuisEnriqueSanchez_PatrimonioValedoRibeira.doc.> Acesso em 08 jan. 2018.
SCHIRM, Letícia Dias. Tombamento: multidisciplinaridade na preservação do patrimônio cultural. Simpósio Nacional de História. 2007, São Leopoldo, RS. Anais do XXIV Simpósio Nacional de História – História e multidisciplinaridade: territórios e deslocamentos. São Leopoldo: Unisinos, 2007. CD-ROM.
SILVA, Fernando Fernandes da. As cidades brasileiras e o patrimônio cultural da humanidade. 2. ed., São Paulo: Editora da USP, 2012.
SILVA, Ronaldo A. Rodrigues. Arqueologia industrial e patrimônio industrial: “novo” enfoque à memória cultural. Fórum Patrimônio. v. 2, 2002. Disponível em: <http://www.forumpatrimonio.com.br/seer/index.php/forum_patrimonio/article/download/53/48.> Acesso em 08 jan. 2018.
SOUZA, Luciana Christina Cruz e; MORAES, Nilson Alves. Estado e patrimônio: o IEPHA/MG e o caso de Minas Gerais. IV Seminário Internacional – Políticas Culturais. Fundação Casa Rui Barbosa, Rio de Janeiro, out. 2013. Disponível em: <http://culturadigital.br/politicaculturalcasaderuibarbosa/files/2013/11/Luciana-Christina-Cruz-e-Souza-et-alii.pdf.> Acesso em: 08 jan. 2018.
Universidade Estadual de Ponta Grossa. Geodiversidade na Educação – Museu Virtual. Disponível em: <http://www.geocultura.net/museu-virtual/> Acesso em 09 jan. 2018.
Descàrregues
Publicades
Com citar
Número
Secció
Llicència
Els autors que publiquen en aquesta revista estan d’acord amb els termes següents:- Els autors conserven els drets d’autoria i atorguen a la revista el dret de primera publicació, amb l’obra disponible simultàniament sota una Llicència d’Atribució, No comercial i sense derivades CC BY NC ND de CreativeCommons que permet compartir l’obra amb tercers, sempre que aquests en reconeguin l’autoria i la publicació inicial en aquesta revista, utilitzar materials sense fins comercials i crear materials sense distribuir el material modificat.
- Els autors són lliures de fer acords contractuals addicionals independents per a la distribució no exclusiva de la versió de l’obra publicada a la revista (com ara la publicació en un repositori institucional o en un llibre), sempre que se’n reconegui la publicació inicial en aquesta revista.
- S’encoratja els autors a publicar la seva obra en línia (en repositoris institucionals o a la seva pàgina web, per exemple) abans i durant el procés de tramesa, amb l’objectiu d’aconseguir intercanvis productius i fer que l’obra obtingui més citacions (vegeu The Effect of Open Access, en anglès).